Ensefalosel, dölün sinir borusu adlanan boruşəkilli strukturunun təsirləndiyi nadir doğuş qüsuru növüdür. Sinir borusu, hamiləliyin üçüncü və dördüncü həftələrində beyin və onurğa beynini meydana gətirmək üçün qatlanan və bağlanan dar bir kanaldır. Bu xəstəlik sinir borusu defekti kimi tanınan bir qrup xəstəliklərdən biridir və hamiləlik zamanı sinir borusu tam bağlanmadıqda baş verir. Sinir borusu qüsurları baş, boyun və ya onurğanın istənilən yerində baş verə bilər. Doğuş zamanı mövcud olan bu vəziyyət kəllə sümüyündə əmələ gəldikdə ensefalosel adlanır. Ensefalosel hər 4000 diri doğulandan birində baş verdiyi təxmin edilən nadir bir vəziyyətdir.
Ensefaloselin dəqiq səbəbi bilinməsə də, bunun müxtəlif ekoloji və irsi amillərin birləşməsindən qaynaqlandığı ehtimal edilir. Hamiləlik zamanı fol turşusu çatışmazlığı, bəzi kimyəvi maddələrin təsiri, ananın diabeti və ya yüksək hərarəti kimi risk faktorları ensefaloselin yaranma ehtimalını artırır. Bununla yanaşı, genetik meyillilik də ensefaloselin meydana gəlməsində əhəmiyyətli rol oynaya bilər.
Ensefalosel adətən kəllə sümüyünün müəyyən sahələrində baş verir və bu lokalizasiyaya görə təsnif edilir. Xəstəliyin yayılma nöqtələri bunlardır:
Frontal ensefalosel: Kəllənin ön hissəsində baş verir.
Oksipital ensefalosel: Kəllənin arxa hissəsində daha çox müşahidə edilir.
Parietal ensefalosel: Kəllənin üst hissəsində yerləşir.
Bu növlər arasında oksipital ensefalosel daha çox yayılmışdır. Lokalizasiya ensefaloselin klinik əlamətlərini və müalicə üsullarını müəyyənləşdirir.
Bu xəstəlik doğuş zamanı müəyyən edilə bilən xarici fiziki dəyişikliklərlə müşayiət olunur. Ensefaloselin simptomlarına daxildir:
Başın müəyyən bir bölgəsində şişlik və ya yumşaq toxuma çıxıntısı.
Beyin funksiyaları ilə əlaqəli nevroloji problemlər.
Görmə, eşitmə və motor bacarıqlarında çatışmazlıqlar.
Hidrosefaliya və ya beyin mayesi yığılması.
Ensefaloselin diaqnozu adətən hamiləlik zamanı prenatal görüntüləmə vasitəsilə qoyulur. Ultrasəs (USM) və maqnit rezonans tomoqrafiyası (MRT) ensefaloselin mövcudluğunu və lokalizasiyasını dəqiq müəyyən etməyə imkan verir. Doğuşdan sonra fiziki müayinə və əlavə görüntüləmə vasitələri ilə xəstəliyin təsdiqi aparılır.
Ensefaloselin müalicəsi adətən cərrahi müdaxiləni tələb edir. Əməliyyatın əsas məqsədi beyin toxumasını yenidən düzgün anatomik yerinə qaytarmaq və açıq sahəni örtərək infeksiyaların qarşısını almaqdır. Müalicə prosesi xəstənin yaşına, ensefaloselin ölçüsünə və yerləşməsinə görə fərqlənir. Əməliyyatın müvəffəqiyyəti yüksəkdir və erkən müdaxilə nevroloji fəsadların azalmasına kömək edir.
Tibbin inkişafı ensefaloselin erkən diaqnozu və effektiv müalicəsində böyük irəliləyişlərə səbəb olub. Genetik tədqiqatlar bu xəstəliyin səbəblərinin daha yaxşı anlaşılmasına və profilaktika strategiyalarının inkişafına töhfə verir. Müasir cərrahi texnikalar və postoperativ reabilitasiya proqramları xəstələrin həyat keyfiyyətini əhəmiyyətli dərəcədə artırır.
Neyrocərrah Bəhruz Eyvazov ensefalosel və digər sinir borusu qüsurlarının müalicəsində geniş təcrübəyə malikdir. Onun rəhbərliyi altında həyata keçirilən əməliyyatlar yüksək peşəkarlıq və dəqiqliklə icra olunur. Hər bir xəstəyə fərdi yanaşma tətbiq edilir və optimal müalicə planı hazırlanır.
Əlaqə üçün: Ensefaloselin diaqnostikası və müalicəsi ilə bağlı daha ətraflı məlumat üçün bizimlə əlaqə saxlayın:
Ünvan: Respublika Neyrocərrahiyyə Xəstəxanası, Baki Bərpa Mərkəzi
Telefon: +994504663646
Email: [email protected]