Beyin Daxili Şişlər: Nədir, Əlamətləri, Diaqnozu və Müalicəsi

Beyin daxili şişlər, beyindəki hüceyrələrin qeyri-adi şəkildə çoxalması nəticəsində yaranan anormal quruluşlardır. Bu şişlər həm xoşxassəli, həm də bədxassəli ola bilər və beyində yerləşdiyi yerə görə ciddi nevroloji problemlərə səbəb ola bilər. Beyin daxili şişlərin müalicəsi erkən aşkar edildikdə daha effektiv olur, buna görə də bu şişlərin simptomlarını başa düşmək və vaxtında müayinə olunmaq vacibdir.

Beyin daxili şişlərin səbəbləri və tipləri

Beyindəki şişlərin səbəbləri tam olaraq bilinməsə də, bir çox amil bu xəstəliyə yol aça bilər:

Genetik amillər: Bəzi insanlar genetik olaraq beyin şişlərinə daha yatkındırlar. Xüsusilə, nevrofiibromatoz kimi irsi xəstəliklər şişlərin yaranma riskini artırır.
Ətraf mühit təsirləri: Radiasiya və zərərli kimyəvi maddələr beyin şişlərinə səbəb ola bilər.
Beyin travmaları: Kəskin baş zədələri bəzən beyində şişin yaranmasına gətirib çıxara bilər.
İmmunitet problemləri: Bəzi immunitet sistemi pozğunluqları beyin şişlərinin yaranma riskini artırır.

Beyin daxili şişlərin tipləri bir neçə fərqli cür ola bilər:

Xoşxassəli şişlər: Bu şişlər yavaş böyüyür və ətrafdakı sağlam toxmalara zərər vermir. Onlar çox vaxt müalicə oluna bilər və sağalma şansı yüksəkdir.
Bədxassəli şişlər: Bədxassəli şişlər daha sürətlə böyüyür, ətraf toxumalara yayılaraq ciddi problemlərə səbəb ola bilər. Bu şişlər bəzən metastatik, yəni başqa orqanlardan beyinə yayılan şişlər ola bilər.

Beyin daxili şişlərin əlamətləri

Beyin daxili şişlərin simptomları şişin yerləşdiyi yerə və ölçüsünə görə dəyişir. Ən ümumi əlamətlər bunlardır:

Baş ağrıları: Şişin böyüməsi nəticəsində başın müxtəlif hissələrində davamlı və şiddətli ağrılar yaranır. Ağrılar səhər saatlarında və ya öskürək və ya fiziki fəaliyyət zamanı güclənə bilər.
Əzələ gücü itkisi: Şiş sinirlərə təzyiq göstərərək əzələlərin zəifləməsinə və bədən hissələrində hərəkət itkilərinə səbəb ola bilər.
Görmə pozuntuları: Beyin şişləri görmə sinirlərinə təsir edərək, görmə itkisindən, bulanıq görməyə qədər müxtəlif problemlərə yol aça bilər.
Ürəkbulanma və vomit: Şiş beynin bu sahəyə təzyiq göstərdiyi zaman ürəkbulanma və qusma əlamətləri müşahidə oluna bilər.
Koordinasiya problemləri: Beyin şişləri bədənin hərəkət və koordinasiya bacarıqlarına təsir edə bilər, nəticədə insanın yerişində çətinliklər yaranır.
Zehin pozuntuları və davranış dəyişiklikləri: Şiş, beynin idarəetmə mərkəzlərinə təsir edərək, yaddaş və düşüncə problemləri, eləcə də davranış dəyişikliklərinə səbəb ola bilər.

Beyin daxili şişlərin diaqnozu

Beyin daxili şişlərin diaqnozu çox vaxt bir neçə mərhələdən ibarətdir. Əgər xəstədə şiş əlamətləri müşahidə olunursa, nevroloji müayinə, görüntüləmə üsulları və bəzən bioloji testlər tələb olunur:

MRI (Maqnit Rezonans Tomoqrafiya): MRI beyin şişlərini vizual olaraq aşkar etməyə imkan verir və şişin ölçüsünü, yerləşməsini və təbiətini müəyyən etməyə kömək edir.
CT Skanı (Kompyuter Tomoqrafiyası): Beyin şişlərinin yerini və növünü müəyyənləşdirmək üçün istifadə olunan digər bir görüntüləmə üsuludur.
Biopsiya: Şişin bədxassəli və ya xoşxassəli olduğunu müəyyənləşdirmək üçün bəzən şişdən nümunə götürülür və mikroskop altında incələnir.

Beyin Daxili Şişlərin Müalicəsi

Beyin daxili şişlərinin müalicəsi şişin növünə, ölçüsünə və yerləşdiyi yerə bağlı olaraq fərqlənir. Müalicə üsulları əsasən üç kateqoriyaya bölünür:

Cərrahi müalicə: Xoşxassəli şişlər, şişin yerindən çıxarılması üçün cərrahi əməliyyatla müalicə edilə bilər. Bədxassəli şişlərdə də cərrahi müdaxilə şişin mümkün qədər çox hissəsinin çıxarılmasını təmin etmək üçün istifadə olunur.
Radiasiya müalicəsi: Şişin bədxassəli olması və ya əməliyyatla tamamilə çıxarıla bilməməsi halında radiasiya terapiyasından istifadə edilə bilər.
Kimyəvi terapiya: Bədxassəli şişlərdə kimyəvi terapiya, şiş hüceyrələrinin böyüməsini dayandırmaq və ya məhv etmək üçün istifadə olunur.

Beyin daxili şişlərin erkən mərhələdə diaqnozunun qoyulması və müalicəsinin başlanması həyati əhəmiyyət daşıyır. Əgər baş ağrıları, görmə pozuntuları və ya davranış dəyişiklikləri kimi şikayətləriniz varsa, həkimə müraciət etmək vacibdir. Dr. Bəhruz Eyvazov və onun komandası beyin daxili şişlərin müalicəsində müasir yanaşmalar və qabaqcıl texnologiyalar ilə xidmət göstərir. Xəstələrə fərdi yanaşma və müalicə planı ilə, onların həyat keyfiyyətini artırmaq və sağlamlıqlarını qorumaq məqsədilə əllərindən gələni edirlər.

Əgər beyin daxili şişlər ilə bağlı suallarınız varsa və ya diaqnoz və müalicə üçün mütəxəssis rəyi almaq istəyirsinizsə, bizimlə əlaqə saxlaya bilərsiniz.