Hidrosefaliya: Səbəbləri, Əlamətləri və Müalicə Yolları

Hidrosefaliya beynin içərisində və ətrafında normaldan artıq beyin-omurilik mayesinin (CSF) yığılması nəticəsində meydana gələn bir vəziyyətdir. Bu vəziyyət beynin ventrikulyar sistemində təzyiqin artmasına səbəb olur və beyin toxumasını zədələyə bilər. Hidrosefaliya hər yaş qrupunda baş verə bilsə də, əsasən yeni doğulmuş körpələrdə və yaşlılarda daha çox rast gəlinir.

Hidrosefaliyanın səbəbləri

Hidrosefaliyanın bir neçə səbəbi ola bilər, bunlar arasında:

1. Beyin anomaliyaları: Doğuşdan mövcud olan beyin strukturlarının düzgün inkişaf etməməsi hidrosefaliyaya səbəb ola bilər.
2. İltihabi proseslər: Meningit kimi beyin iltihabı nəticəsində beyin-omurilik mayesinin dövranı pozula bilər.
3. Beyin şişləri: Beyin içərisində və ya ətrafında inkişaf edən şişlər CSF axınının qarşısını ala bilər.
4. Baş beyin travmaları: Baş zədələri nəticəsində beyin-omurilik mayesinin dövranı pozula və ya təzyiq arta bilər.

Hidrosefaliyanın əlamətləri

Hidrosefaliyanın əlamətləri yaş qrupuna görə fərqlənə bilər:

• Körpələrdə: Başın həddən artıq böyüməsi, baş dərisinin altında gərginlik, qidalanma problemləri, qıcıqlanma, qusma və inkişaf gecikmələri.
• Uşaqlarda və böyüklərdə: Baş ağrısı, görmə problemləri, balans və koordinasiya pozğunluqları, yaddaş və idrak funksiyalarında azalma, yuxululuq və ürəkbulanma.

Diaqnostika və müalicə

Hidrosefaliyanın diaqnozu adətən fiziki müayinə və görüntüləmə testləri (ultrasəs, MRT, KT) vasitəsilə qoyulur. Müalicə üsulları vəziyyətin şiddətindən və səbəbindən asılı olaraq dəyişir. Ən yaygın müalicə metodları arasında şunt əməliyyatı və ya endoskopik üçüncü ventrikulostomiya (ETV) var.

• Şunt əməliyyatı: Bu üsulda beyin-omurilik mayesinin axınını təmin etmək üçün ventrikullardan bədənin başqa bir hissəsinə (məsələn, qarın boşluğuna) bir boru (şunt) yerləşdirilir.
• Endoskopik üçüncü ventrikulostomiya (ETV): Bu cərrahi üsulda beyinin içində yeni bir yol açılır ki, beyin-omurilik mayesi təbii yolla dövr edə bilsin.

Hidrosefaliya ciddi bir vəziyyət olsa da, erkən diaqnoz və müvafiq müalicə ilə yaşam keyfiyyəti əhəmiyyətli dərəcədə artırıla bilər. Əgər hidrosefaliya əlamətlərindən hər hansı birini müşahidə edirsinizsə, mütləq bir nevroloq və ya neyrocərraha müraciət edin.

Əlaqə

Hidrosefaliya və digər nevroloji xəstəliklərlə bağlı daha ətraflı məlumat üçün bizimlə əlaqə saxlayın.

Sizin sağlamlığınız mənim naliyyətimdir!

Neyrocərrah Bəhruz Eyvazov