Kubital və Karpal Tunel Sindromları: Əlamətləri, Diaqnozu və Müalicəsi

Kubital tunel sindromu (KTS) ulnar sinirin dirsək nahiyəsində sıxılması ilə meydana gələn bir vəziyyətdir. Ulnar sinir "dirsək sümüyü" adlanan bölgədəki kubital tuneldən keçir və biləyin, eləcə də bəzi əlin və barmaqların hərəkətlərini və hissiyatını təmin edir.

Əlamətlər:

Kiçik və üzük barmaqlarında uyuşma və ya karıncalanma.
Əldə zəiflik və güc itkisi, xüsusən də barmaqların tutma gücündə azalma.
Dirsək nahiyəsində ağrı və narahatlıq hissi.

Diaqnoz:

Fiziki müayinə: Həkim ulnar sinirin sıxılmasını yoxlamaq üçün dirsək nahiyəsində bəzi təzyiq testləri və hərəkətləri yerinə yetirir.
Elektromioqrafiya (EMQ) və Sinir Keçiriciliyi Testi (SKT): Bu testlər sinirin funksiyasını qiymətləndirmək üçün istifadə olunur.
Rentgen və MRT: Sümük və yumşaq toxuma vəziyyətlərini yoxlamaq üçün istifadə edilə bilər.

Müalicə:

Konservativ müalicə: Dirsəyi qoruyan ortopedik cihazlar, antiinflamatuar dərmanlar və fiziki terapiya.
Cərrahi müdaxilə: Konservativ müalicə yetərsiz qalarsa, ulnar sinirin sıxılmasını aradan qaldırmaq üçün cərrahi əməliyyat tələb oluna bilər.

Onun müalicəsində kompressiya irəliləməyibsə və müddəti uzanmayıbsa, cərrahi olmayan üsullar tətbiq edilir. Bunlara ödem əleyhinə dərmanların, dirsək yastiqciqlarının və gecə şinlərinin istifadəsi daxildir. Xəstələrə xüsusilə stolüstü işləri görərkən daxili dirsəklərini stulun və ya stolun kənarına qoymamaq, gecə yatarkən dirsəklərini bükməmək tövsiyə olunur.

Şikayətlər uzanırsa və əlamətlər ağırdırsa, cərrahi müdaxilə qaçılmazdır. Gələcəkdə baş verə biləcək və geri qaytarılması çətin olan deformasiyaların qarşısını almaq üçün cərrahiyyə əməliyyatı aparılmalıdır.

Cərrahi müalicədə sinir keçdiyi kanaldan ayrılaraq daha öndə yerləşən əzələlərin membranının altına köçürülür. Beləliklə, sinir həm əzdiyi tuneldən azad edilir, həm də bucaq yaratmadan düz aşağıya doğru daha düz bir yola uzanmasına icazə verilir. Bu şəkildə sinirin yerinin dəyişdirilməsi ilə həyata keçirilən cərrahi müalicə, residiv riskini böyük ölçüdə azaltdığından, sadəcə kubital tunelin açılması ilə həyata keçirilən sərbəst buraxılma əməliyyatından üstündür. Xəstələr ertəsi gün evə buraxılırlar.

Əməliyyatdan sonrakı dövrdə üç gün ərzində çiyin-qol sapanı istifadə olunur. Üç gündən sonra xəstənin qeyri-ixtiyari qol hərəkətlərinin qarşısını almaq üçün sapand bir ay yalnız gecə yatarkən istifadə olunur. Dikişlər on beşinci gündə çıxarılır. Xəstələrə iki ay ərzində ağır yüklər daşımaq və bankanın qapağını açmaq və ya klapan çevirmək kimi məcburi fırlanma hərəkətləri məhdudlaşdırılır.

Karpal tunel sindromu (KTS) median sinirin bilək nahiyəsində sıxılması ilə meydana gəlir. Bu sinir əlin və barmaqların hərəkətlərini və hissiyatını təmin edir.

Əlamətlər:

Baş, işarə, orta və üzük barmaqlarında uyuşma və ya karıncalanma.
Əldə zəiflik və tutma gücündə azalma.
Bilək və əlin ağrı və narahatlığı, xüsusən də gecə daha da şiddətlənir.

Diaqnoz:

Fiziki müayinə: Həkim Tinel və ya Phalen testləri kimi testlər ilə sinirin sıxılmasını yoxlayır.
Elektromioqrafiya (EMQ) və Sinir Keçiriciliyi Testi (SKT): Sinirin funksiyasını qiymətləndirmək üçün istifadə olunur.
Ultrason və MRT: Biləkdəki strukturları daha yaxşı görmək üçün istifadə edilə bilər.

Müalicə:

Konservativ müalicə: Biləyi qoruyan ortopedik cihazlar, antiinflamatuar dərmanlar və fiziki terapiya.
Cərrahi müdaxilə: Median sinirin sıxılmasını aradan qaldırmaq üçün karpal tunel dekompressiyası adlanan cərrahi əməliyyat tətbiq edilə bilər.

Mən Necə Ehtiyat Tədbirləri Görməliyəm?

Karpal tunel sindromunun simptomlarını aradan qaldırmaq və xəstəliyin ilkin mərhələlərində tamamilə aradan qaldırmaq üçün hər bir xəstənin əməl etməli olduğu bəzi təcrübələr var.

Bunlar;

Gündəlik işlərinizi yerinə yetirərkən obyektləri möhkəm tutmamaq və biləyi gərginləşdirməmək
Biləyi ümumiyyətlə düz bir vəziyyətdə saxlamağa və çox əyilməməyə çalışın.
təkrarlanan bilək hərəkətindən qaçınmaq
Yatarkən biləklərinizi düz tutun
Biləklərinizin yüksək funksional olduğu gündəlik işləri yerinə yetirərkən tez-tez fasilələr verin
Soyuq mühitlərdə əlcəklərdən istifadə edərək əlləri isti saxlamaq
Əgər bu, diabetin yaratdığı bir vəziyyətdirsə, qlükoza nəzarətinizi fasiləsiz aparın.
Kompüterdən (klaviaturadan) istifadənin azaldılması

Karpal tunel sindromu narahatlığını aradan qaldıra bilən məşqlər var.

Əlinin arxası aşağı baxaraq bir yumruq düzəldin. Barmaqlarınızla tavana baxaraq açın və bağlayın (10 dəfə)
Əlinizlə bir yumruq düzəldin, sonra açın və barmaqlarınızı mümkün qədər çölə uzatın (10 dəfə).

Kubital tunel sindromu və karpal tunel sindromu sinir sıxılma sindromlarıdır və bu vəziyyətlərin əlamətləri, diaqnoz metodları və müalicə yanaşmaları müxtəlif ola bilər. Erkən diaqnoz və müalicə ilə bu sindromların təsirlərini azaltmaq və əllərin və qolların funksiyasını bərpa etmək mümkündür. Hər hansı bir əlamət hiss etdiyinizdə, dərhal həkimə müraciət etmək vacibdir. Sağlamlığınızı qorumaq üçün müntəzəm olaraq tibbi müayinələrdən keçməyi unutmayın.

Sizin sağlamlığınız mənim naliyyətimdir!

Neyrocərrah Bəhruz Eyvazov