Minimal invaziv bel dekompressiyası

Minimal invaziv bel dekompressiyası

 

Minimal invaziv bel dekompressiyası (MILD), həmçinin perkutan görüntüyə əsaslanan bel dekompressiyası (PILD) olaraq bilinir, bel nahiyəsində onurğa stenozu olan bəzi insanlar üçün minimal invaziv müalicə variantıdır.

 

Minimal invaziv bel dekompressiyası nədir?

Minimal invaziv bel dekompressiyası bel nahiyəsində (onurğanın bel nahiyəsində) onurğa stenozunun (onurğa kanalının daralması) müalicəsi üçün bir prosedurdur. MILD proseduru zamanı cərrah onurğa kanalındakı boşluğu bərpa etmək və ətrafdakı sinirlərə təzyiqi azaltmaq üçün aşağı onurğada qalınlaşmış bağın kiçik hissələrini çıxarır.

Prosedura minimal invazivdir, yəni kiçik bir kəsik, xüsusi alətlər və yüngül sedasyonla lokal anesteziyadan istifadə edir. Bu, sağalma müddətinin qısalmasına və minimal fəsadlara gətirib çıxarır və xəstələr eyni gün evə gedə bilərlər. MILD proseduru adətən bu prosedur üzrə xüsusi təlim keçmiş ağrıların idarə edilməsi üzrə mütəxəssislər tərəfindən həyata keçirilir.

 

MİLD prosedurundan kimlər faydalana bilər?

MILD lomber onurğa stenozu olan insanların müalicəsində istifadə olunur . Bu vəziyyət onurğa beyninin sıxıldığı və ya sıxıldığı zaman baş verir. Bu sıxılmanın səbəblərindən biri onurğa kanalında ligamentum flavum adlanan bağın qalınlaşmasıdır. 

Bu ligament onurğa kanalının arxa tərəfi boyunca uzanır. Qalınlaşdıqca və sərtləşdikcə onurğa beyninə və sinir köklərinə bükülə və itələyə, bel nahiyəsində, beldən aşağı nahiyələrdə və ayaqlarda ağrı, uyuşma, karıncalanma və ya kramplara səbəb ola bilər. Ağrı adətən insan ayaq üstə və ya yeriyərkən artır. Beldə irəli əyildikdə və ya oturarkən ağrı azalır. Bu simptomlarla qarşılaşırsınızsa, bunun səbəbi MILD proseduru ilə çıxarıla bilən həddindən artıq bağ toxuması ola bilər.

Dərmanlar, fizioterapiya və ya terapevtik inyeksiyalarla yaxşı idarə olunmayan ağrılı bel onurğa stenozu olan istənilən yaşda olan insanlar MILD proseduru üçün yaxşı namizədlərdir. Digər sağlamlıq şərtlərinə görə daha invaziv cərrahiyyəyə dözə bilməyən yaşlı insanlar üçün xüsusilə faydalı ola bilər.

Semptomlarınızın bel onurğasının stenozundan qaynaqlandığını və MİLD prosedurunun sizin üçün uyğun olub olmadığını anlamaq üçün həkiminizlə danışın. Prosedura onurğa əməliyyatı keçirmiş və ya onurğanın stenozdan təsirlənmiş hissəsində infeksiyası olan insanlar üçün tövsiyə olunmaya bilər.

 

Minimal invaziv bel dekompressiyasına hazırlıq

Əgər yaxın zamanda onurğanızın maqnit rezonans görüntüləməsini (MRT) etməmisinizsə, həkiminiz bu testin aparılması üçün sizi yönləndirə bilər. MRT onurğa sütununun mühüm görüntülərini təmin edir və MILD proseduru ilə müalicə edilə bilən bel onurğa stenozunun olub-olmadığını müəyyən etməyə kömək edir. Hal-hazırda qəbul etdiyiniz bütün dərmanlar (xüsusilə antibiotiklər və ya qan durulaşdırıcılar) və mövcud allergiyalarınız barədə həkiminizə məlumat verin. Prosedurdan əvvəl bəzi dərmanların tənzimlənməsi və ya dayandırılması lazım ola bilər.

Prosedurdan ən azı 6 saat əvvəl yeməkdən çəkinməlisiniz. Evə qayıdarkən sizi müşayiət edə biləcək bir nəfəri özünüzlə gətirməyiniz tövsiyə olunur. MILD proseduru üçün ümumi anesteziya adətən tələb olunmur, lakin həkiminizlə rahatlığınız üçün anesteziya variantlarını müzakirə edə bilərsiniz.

 

MILD proseduru zamanı nə baş verir?

MILD ambulator prosedurdur, yəni xəstəxanada qalmağa ehtiyac yoxdur. Prosedurun tamamlanması təxminən 1 saat çəkir.

Prosedur zamanı:

  • Xəstə rentgen şüalarının keçməsinə imkan verən xüsusi masada üzüaşağı uzanır.

  • Həkim bel nahiyəsinə lokal anesteziya tətbiq edir.

  • Flüoroskopiya altında, həkim epidural boşluğa kontrast maddə yeridir. Bu maddə rentgendə görünür və sıxılma sahəsini aşkar etməyə kömək edir.

  • Daha sonra belin yan tərəfində kiçik kəsik edilir və incə boru vasitəsilə xüsusi alətlər daxil edilir. Bu alətlərlə sinirlərə basan və onurğa beynini sıxan sümük və qalınlaşmış bağ toxumaları çıxarılır.

  • Proses onurğanın hər iki tərəfində təkrarlana bilər.

  • İş tamamlandıqdan sonra həkim kontrast maddənin sərbəst axıb-axmadığını yoxlayır və dekompressiyanın baş verdiyini təsdiqləyir.

  • Kəsiklər yapışqan zolaqlar və ya həll olunan tikişlərlə bağlanır.

Bəzən bir prosedur zamanı onurğanın bir neçə səviyyəsində əməliyyat aparıla bilər.

 
Minimal invaziv bel dekompressiyasından sonra bərpa

Prosedur günü:

Əməliyyatdan sonra anesteziyanın təsiri keçənədək bərpa otağında qalacaqsınız. Əgər fəsad olmazsa, həmin gün evə buraxılırsınız. Həmin gün maşın sürmək, çimmək və üzmək olmaz. Kəsik nahiyəsində müəyyən ağrı və ya sancı ola bilər. Həkim bu hallara qarşı ağrıkəsici və ya əzələ gevşədici təyin edə bilər.

Prosedurdan sonrakı ilk həftə:

  • Kəsik nahiyəsində yüngül ağrı və şişkinlik ola bilər, bu da bir neçə gün ərzində azalır.

  • Ağır işlərdən çəkinmək lazımdır.

  • Əgər sarğı varsa, ilk həftənin sonunda çıxarıla bilər.

  • İşiniz fiziki güc tələb etmirsə, bir neçə gün sonra işə qayıda bilərsiniz.

Prosedurdan sonrakı ilk ay:

  • Normal fəaliyyətlərə qayıdış mərhələli şəkildə baş verir.

  • İlk həftələrdə ağrı və şişkinlik azalmalıdır. Əgər ağrı davam edirsə və ya artırsa, həkimə məlumat verin.

  • Fiziki müalicə həkim göstərişi ilə adətən 2 həftə sonra başlayır.

Bir aydan sonra:
Çox hallarda pasiyentlərdə sağalma əhəmiyyətli dərəcədə hiss olunur və həkimin icazəsi ilə idman və digər fiziki fəaliyyətlərə başlamaq mümkündür.

 

MILD prosedurunun riskləri və fəsadları

Minimal invaziv əməliyyatlar açıq əməliyyatlarla müqayisədə riskləri azaldır. Bununla belə, aşağıdakı fəsadlar mümkündür:

Ümumilikdə, tədqiqatlar göstərir ki, MILD epidural steroid inyeksiyaları qədər təhlükəsizdir, lakin onlardan daha uzunmüddətli və güclü ağrı azaldıcı effekt verir.

 

Effektivlik

Araşdırmalar göstərir ki, MILD prosedurundan sonra xəstələrin çoxunda:

  • Daha uzun müddət ağrısız dayanmaq mümkündür (orta hesabla 8 dəqiqədən 56 dəqiqəyə qədər).

  • Daha uzun məsafə ağrısız gəzilə bilir (246 futdan 3,956 futa qədər).

  • Duruş yaxşılaşır.

  • Opioid ağrıkəsici istifadəsi azalır.

Tam faydanın yaranması üçün 3–12 ay vaxt tələb oluna bilər. Əksər xəstələrdə təsir uzun illər davam edir.

 

Əlavə müalicə ehtiyacı yarandıqda

Əgər zamanla ağrı geri dönərsə, həkiminiz:

  • Qeyri-cərrahi üsullar (fizioterapiya, dərman müalicəsi)

  • MILD-in təkrar aparılması

  • Digər cərrahi müdaxilələr (laminektomiya, diskin çıxarılması və s.) tövsiyə edə bilər.

Bir araşdırmaya görə, MILD-dən sonra 5 il ərzində xəstələrin yalnız 12%-i əlavə dekompressiya əməliyyatına ehtiyac duyub.

 

Sizin sağlamlığınız mənim naliyyətimdir!

Neyrocərrah Bəhruz Eyvazov

back to top button