Beyində mayenin toplanması haqqında məlumat - VİDEO

Hidrosefaliya beyindəki mədəciklərdə (ventriküllərdə) mayenin (likvorun) yığılması ilə əlaqəli bir vəziyyətdir. Normalda bu maye beyindəki mədəciklərdən axaraq qan dövranına qarışır, lakin hidrosefaliya zamanı bu maye ya artıq istehsal olunur, ya da normal şəkildə udulmur, nəticədə mədəciklərdə yığılmağa başlayır. Bu vəziyyət zamanla uşağın beynində təzyiq artımına, sinir sisteminin funksiyalarının pozulmasına və bəzi hallarda ciddi inkişaf geriliklərinə səbəb ola bilər. Lakin, bəzi hallarda hidrosefaliya kompensasiya olunmuş vəziyyətə keçə bilər və ciddi müdaxiləyə ehtiyac olmaya bilər.

Uşağınızın vəziyyətinə baxıldığında, əvvəlki dövrlərlə müqayisədə mədəciklərdəki suyun miqdarının azaldığını görmək, vəziyyətin irəliləməməsi və yaxşıya doğru dəyişməsi əlamətidir. Bu vəziyyətin kompensasiya olunmuş olması, yəni beyindəki mayenin yığılmasının artıq beynin təzyiqini artırmaması və simptomların azalması, yaxşı bir göstəricidir. Kompensasiya olunmuş hidrosefaliya demək olar ki, beynin maye yığılması ilə əlaqəli problemi özündə həll edən bir vəziyyətdir və burada ciddi cərrahiyyə müdaxiləsi tələb olunmur. Bu halda, beyindəki mədəciklərdəki suyun miqdarı nəzarətdə saxlanılaraq, normal inkişafın təmin olunması mümkündür.

Kompensasiya olunmuş vəziyyətin təbiəti

Kompensasiya olunmuş hidrosefaliya beyində maye yığılmasının müəyyən bir həddə qədər beyinin təzyiqini artırmaması və sinir hüceyrələrinin zədələnməməsi ilə xarakterizə olunur. Beyindəki mədəciklərdə toplanan maye (likvor) müəyyən bir həddə qədər beyin tərəfindən idarə edilə bilir və bu vəziyyətdə beyinin təzyiqi artmır, sinir hüceyrələrinə zərər vermir. Kompensasiya olunmuş hidrosefaliya, daha çox beyin və bədən arasındakı tarazlığın bərpa olunduğu, yəni bədənin bu vəziyyəti effektiv şəkildə idarə etdiyi hallarda baş verir. Beyindəki mayenin yığılması, beyindəki mədəciklərdə toplanan likvorun (beyin mayesi) anormal şəkildə axmaması və ya çox miqdarda olması nəticəsində baş verir. Bu vəziyyət beyində təzyiqin artmasına, beyindəki strukturların sıxılmasına və nəticədə beyin hüceyrələrinin zədələnməsinə səbəb ola bilər. Ancaq kompensasiya olunmuş hidrosefaliyada beyin bu əlavə maye ilə tarazlıq qurur və mayenin artıq olması beyinin təzyiqini yüksəltmədiyi üçün ciddi zədələr meydana gəlmir.

Vəziyyətin gələcəkdə izlənməsi

Bununla belə, hər halda müalicənin davam etdirilməsi və vəziyyətin müntəzəm olaraq izlənməsi vacibdir. Uşağınızın baş ölçüsünün, mədəciklərdəki suyun miqdarının və digər nevroloji göstəricilərinin təqibi çox önəmlidir. Bu, həm uşağınızın beynindəki vəziyyətin izlənməsi, həm də inkişafının sabit və sağlam şəkildə davam etməsinin təmin edilməsi məqsədilə vacibdir. Uşağın baş ölçüsündəki artımlar, beyindəki təzyiqin artması və ya digər nevroloji problemlərin inkişafını göstərən potensial əlamətlər ola bilər. Buna görə müntəzəm olaraq həkim nəzarətində olmaq, uşağın vəziyyətinin dəyişikliklərini vaxtında izləmək və lazımi müdaxilələri etmək üçün əhəmiyyətlidir.

Qeyd etdiyiniz su kistalarının da azalması müsbət bir əlamət olaraq qəbul olunur. Bu, maye yığılmasının azalması və vəziyyətin yaxşılaşması anlamına gəlir. Kistaların azalması, bədəndəki təbii balansın bərpa olunduğunu və beyindəki mayenin artıq beyin və bədənin digər sistemləri tərəfindən effektiv şəkildə idarə edildiyini göstərir. Bu, uşağınızın vəziyyətinin müsbət yöndə inkişaf etdiyinin və kompensasiya olunmuş hidrosefaliyanın stabilizasiya olunduğunun bir göstəricisidir. Əslində, su kistalarının ölçüsünün azalması, vəziyyətin nəzarət altında olduğunu və əgər hər hansı bir komplikasiya yaranarsa, bunun vaxtında aşkar edilə biləcəyini göstərir.

Bu cür inkişaflar, vəziyyətin müalicə üçün daha az müdaxilə tələb edəcəyini göstərir. Əgər mayenin yığılması artıq kompensasiya olunubsa və beyində təzyiqin artması nəzərə çarpmırsa, bu, daha az müdaxilə və daha çox izləmə tələbi ilə nəticələnə bilər. Vəziyyətin yaxşılaşması ilə yanaşı, uşağın inkişafında da heç bir gerilik olmamalıdır. Beləliklə, hər hansı bir yeni simptom və ya dəyişiklik yarandıqda, dərhal həkimə müraciət etmək və vəziyyəti yenidən qiymətləndirmək önəmlidir.

Müalicə və nəzarət

Əgər hidrosefaliya kompensasiya olunmuş vəziyyətdədirsə və uşağınızın inkişafı normal istiqamətdə davam edirsə, əlavə bir müalicə tələb olunmaya bilər. Ancaq vəziyyətin müntəzəm olaraq izlənməsi, hər hansı bir dəyişiklik olduğu halda erkən müdaxilənin mümkün olması üçün vacibdir. Vəziyyətin izlənməsi üçün həkiminizlə mütəmadi olaraq müayinə və görüntüləmə testləri aparmaq lazımdır.

Uşağınızın vəziyyətinin yaxşılaşması və suyun miqdarının azalması, hidrosefaliyanın kompensasiya olunmuş vəziyyətə keçdiyini göstərən müsbət bir əlamətdir. Bu, ciddi müdaxiləyə ehtiyac olmadığını, lakin müntəzəm nəzarət və izləmə ilə vəziyyətin sabit qalacağını göstərir. Həkiminizlə mütəmadi görüşlər təşkil etmək və vəziyyəti izləmək, gələcəkdə hər hansı bir inkişafı erkən aşkar etmək üçün vacib olacaqdır.

Beyindəki mədəciklərdə su yığılması

Beyində maye toplanması (hidrosefaliya), beyindəki mədəciklərdə (ventriküllərdə) artan mayenin yığılması ilə xarakterizə olunan bir vəziyyətdir. Bu vəziyyət, uşaqlarda müxtəlif səbəblərdən yaranıb, əgər müalicə edilməzsə, ciddi nəticələrə səbəb ola bilər. Lakin bəzi hallarda hidrosefaliya kompensasiya olunmuş vəziyyətə keçərək ciddi müdaxilə tələb etməyə bilər.

Hidrosefaliya, beyindəki mədəciklərin şişməsi və içindəki mayenin artması ilə müşahidə olunur. Bu, beyindəki mayenin normal şəkildə boşalmasını və ya udulmasını maneə törədən bir vəziyyətdir. Mədəciklərdəki mayenin artması, beynin təzyiqini artıraraq nevrolojik problemlərə səbəb ola bilər. 5 aylıq oğlunuzda baş ölçüsünün 42 sm olması və beyindəki mədəciklərdə su yığılması barədə qeyd etdiyiniz vəziyyət, müəyyən bir dərəcədə hidrosefaliya göstəricisi ola bilər. Ayrıca, su kistalarının azalması və mədəcik ölçüsünün 6 mm-lik səviyyəyə düşməsi müsbət bir inkişafdır.

Hidrosefaliya və kompensasiya olunmuş vəziyyət

Hidrosefaliya bəzi hallarda kompensasiya olunmuş vəziyyətə keçə bilər, yəni vəziyyətin şiddəti artmaz və beyindəki maye yığılması beynin təzyiqini ciddi şəkildə artırmaz. Bu cür hallarda, bəzi uşaqlarda əlamətlər azalmağa başlayır və vəziyyət öz-özünə yaxşılaşa bilər. Lakin, vəziyyət mütəmadi olaraq izlənməli və müalicə edilməlidir. Əgər hidrosefaliya artmır və uşağın inkişafı normal davam edirsə, müalicə prosesinin davam etdirilməsi tövsiyə oluna bilər. Müalicənin məqsədi vəziyyətin stabil qalmasını təmin etmək və uşağın inkişafını dəstəkləməkdir.

Cərrahiyyə müdaxiləsi

Əgər hidrosefaliya vəziyyəti pisləşsə və beyindəki təzyiq artarsa, bəzi hallarda cərrahiyyə müdaxiləsi lazım ola bilər. Bu, beynin təzyiqinin azalması və mədəciklərdəki mayenin normallaşdırılması üçün müxtəlif əməliyyat üsullarını əhatə edə bilər. Ancaq qeyd etdiyiniz vəziyyətdə, əgər hidrosefaliya davam etmirsə və uşağın vəziyyəti sabitdirsə, cərrahiyyə müdaxiləsi tələb olunmaya bilər.

Müalicə yanaşmaları

• Davamlı nəzarət: Hidrosefaliyanın irəliləməsini izləmək üçün müntəzəm olaraq uşaq həkimi ilə məsləhətləşmək və görüntüləmə testləri aparmaq vacibdir.

• İzleme və təqib: Beyindəki mədəciklərin ölçüsünün dəyişməsini izləmək, uşağın inkişafına uyğun olaraq müalicəni tənzimləməyə kömək edəcək.

• Ehtiyatlı davranış: Əgər hidrosefaliya kompensasiya olunmuş vəziyyətdədirsə və vəziyyət pisləşmirsə, müalicə tez-tez həkim nəzarətində olmalı və həddindən artıq narahatlıq olmamalıdır.

Hidrosefaliya uşaqların beyin inkişafında izlənməsi və müalicə edilməsi lazım olan ciddi bir vəziyyət ola bilər. Lakin, bəzi hallarda bu vəziyyət özünü kompensasiya edərək ciddi müdaxilə tələb etməyə bilər. Uşağınızın vəziyyəti haqqında həkiminizlə mütəmadi olaraq danışmaq, onun inkişafını izləmək və müalicəni düzgün şəkildə yönləndirmək çox önəmlidir.

Sizin sağlamlığınız mənim naliyyətimdir!

Neyrocərrah Bəhruz Eyvazov