Beyin şişləri beyin hüceyrələrində meydana gələn anormal böyümələrdir. Bu şişlər, beyin toxumasının üzərində təzyiq yaradaraq, onun funksiyalarını poza bilər. Beyin şişləri, yaxşı huylu (benin) və pis huylu (malign) olaraq iki əsas kateqoriyaya ayrılır. Pis huylu şişlər, beynin normal fəaliyyətini ciddi şəkildə təhdid edir və sürətli şəkildə yayıla bilər, buna görə də onların müalicəsi xüsusi diqqət tələb edir. Yaxşı huylu şişlər isə daha az təhlükəlidir, amma bu şişlər də beyin toxuması üzərində təzyiq yarada bilər.
Müalicə yöntemləri:
Beyin şişlərinin müalicəsi, şişin növünə, böyümə sürətinə və yerləşdiyi yerə əsaslanır. Bu müalicə üsulları aşağıdakılardan ibarət ola bilər:
Cərrahiyyə müdaxiləsi: Şişin kəsilməsi və ya tamamilə çıxarılması.
Radioterapiya: Şişin şüa ilə müalicə edilməsi.
Kimyaterapiya: Zəhərli dərmanlarla şiş hüceyrələrinin öldürülməsi.
Minimal invaziv cərrahiyyə: Endoskopik və lazer texnologiyalarından istifadə edərək daha az travmatik müdaxilə.
Beyin şişlərinin erkən diaqnozu və müalicəsi həyati əhəmiyyət daşıyır, çünki təzyiq nəticəsində yaranan zərərlər geri dönməz ola bilər.
Beyin qanaması beyin daxilində və ya beyin ətrafında qan damarı partladıqda meydana gəlir. Bu vəziyyət, ciddi və həyati təhlükə yarada bilər. Beyin qanamasının əsas səbəbləri arasında travma, yüksək qan təzyiqi, damar zədələnməsi və anevrizmalar yer alır. Beyində qanama, beyindəki normal qan dövranını pozaraq, sinir hüceyrələrinə və beyin toxumasına zərər verə bilər.
Beyin qanamasının növləri:
İntraserebral qanama: Beyin toxuması içində qanama.
Subaraknoid qanama: Beyinlə ətrafındakı təbəqələr arasında qanama.
Epidural və subdural qanama: Beyinlə baş sümükləri arasındakı qanamalar.
Müalicə yöntemləri:
Cərrahiyyə müdaxiləsi: Beyindəki qanamaların dayandırılması və zədələnmiş damarların təmiri.
Kimyaterapiya: Bəzi hallarda qanamanın səbəbini aradan qaldırmaq üçün dərman müalicəsi tətbiq oluna bilər.
Qan təzyiqinin nəzarət altında saxlanması: Beyin qanamasının daha da pisləşməməsi üçün qan təzyiqinin idarə olunması vacibdir.
Qanama nəticəsində yaranan təzyiqi azaltmaq və beyin toxumasının zədələnməsinin qarşısını almaq üçün tez müdaxilə vacibdir.
Epilepsiya beyin hüceyrələrinin anormal elektrik fəaliyyəti nəticəsində yaranan, təkrarlanan tutmalarla xarakterizə olunan bir sinir sistemi xəstəliyidir. Epilepsiya, bəzən dərman müalicəsi ilə nəzarət altına alınsa da, müalicəyə davamlı olan hallarda cərrahiyyə müdaxiləsi tələb oluna bilər. Epilepsiya cərrahiyyəsi, epileptik tutmaların dayandırılması və həyat keyfiyyətinin yaxşılaşdırılması məqsədini güdür.
Cərrahiyyə növləri:
Fokal kortikal diseksiyon: Epileptik aktivliyin mənbəyinin müəyyən edilməsi və bu mənbənin cərrahi olaraq çıxarılması.
Vagus sinir stimulyasiyası: Epileptik tutmaların qarşısını almaq üçün vagus sinirini elektrik impulsları ilə stimullaşdırmaq.
Müdaxilə edilə bilməyən epilepsiya növlərində beynin müəyyən hissələrinin stimulyasiya edilməsi.
Müalicə yöntemləri:
Epilepsiya cərrahiyyəsi, bədənin başqa bölgələrində yaranan tutmaların aradan qaldırılması və xəstənin həyat keyfiyyətinin artırılması məqsədini daşıyır. Cərrahiyyə müdaxiləsi ilə epileptik fokalara müdaxilə edilərək tutmaların sayı və şiddəti azaldılır.
Beyin və onurğa travmaları, müxtəlif səbəblərdən (məsələn, qəza, düşmə və s.) beyin və onurğa toxumasında yaranan zədələrdir. Beyin və onurğa travmalarının müalicəsi, travmanın ciddiliyinə və zədələnmiş sahəyə görə dəyişir. Bu cür travmalar həyati təhlükə yarada bilər və dərhal müdaxilə tələb edir.
Beyin travmalarının cərrahiyyəsi:
Kranial travmalar: Beyin zədələrini müalicə etmək üçün kəsmə, qanama kontrolu və təzyiqin azaldılması.
Kranial deformasiyalar: Beyin sümüklərinin təmir edilməsi və ya zədələnmiş toxumanın təmiri.
Onurğa travmalarının cərrahiyyəsi:
Onurğa disk problemləri: Diskin çıxarılması və ya təmir edilməsi.
Onurğa sümüklərinin zədələnməsi: Sümük dəstəkləyici cərrahiyyə müdaxilələri.
Traxma və travma müalicəsi, həm də reabilitasiya mərhələlərini əhatə edir. Əməliyyatdan sonra xəstələrə reabilitasiya proqramları tətbiq olunur, bu da bərpa prosesi üçün vacibdir. Beyin şişləri, beyin qanamaları, epilepsiya və travmalar, neyrocərrahiyyə sahəsindəki ən mürəkkəb və həyati əhəmiyyətə malik sahələrdən biridir. Bu cür xəstəliklərin müalicəsində cərrahiyyə metodları, minimal invaziv texnologiyalar və ən son tibbi innovasiyalar istifadə edilərək, xəstələrin həyat keyfiyyəti əhəmiyyətli dərəcədə yaxşılaşdırıla bilər. Dr. Ummat Pirov və onun komandası, bu sahədəki qabaqcıl biliklər və təcrübə ilə xəstələrə ən yaxşı tibbi xidmətləri təqdim edir.
Sizin sağlamlığınız mənim naliyyətimdir!
Neyrocərrah Bəhruz Eyvazov