Erkən Başlanğıclı Skolioz Deformasiyası: Yeni yanaşmalar

Skolioz nədir və niyə erkən yaşlarda aşkarlanması vacibdir?

Skolioz — onurğanın yanlara doğru əyilməsi ilə xarakterizə olunan bir deformasiyadır. Bu vəziyyət uşaqlarda erkən yaşlarda başlandıqda "erkən başlanğıclı skolioz" adlandırılır və vaxtında müdaxilə olunmadıqda ciddi ortopedik və nevroloji fəsadlara yol aça bilər. Uşaqlarda skoliozun erkən diaqnostikası və fərdi müalicə planı ilə yanaşılması, onların gələcəkdə fiziki inkişafı və həyat keyfiyyəti üçün olduqca önəmlidir.

Azərbaycan Neyrocərrahiyə Assosiasiyasının təşkilatçılığı ilə keçirilən I Beynəlxalq Konqresdə "Erkən Başlanğıclı Skolioz Deformasiyası" mövzusunda təqdimatla çıxış etdik. Konqres çərçivəsində təqdim olunan elmi məruzədə aşağıdakı əsas məqamlar xüsusi vurğulandı:

Erkən yaşda skoliozun əsas səbəbləri və simptomları

Skoliozun erkən yaşlarda aşkarlanması onun proqressiyasının qarşısını almaq baxımından çox vacibdir. Məruzədə qeyd olundu ki, doğuşdan gəlmə (konjenital) və ya idiopatik mənşəli skolioz halları körpəlik dövründən etibarən müşahidə oluna bilər.

Əlamətlərə aşağıdakılar daxildir:

Uşağın çiyinlərinin və ya belinin qeyri-simmetrik görünməsi
Başın bədənə nisbətən qeyri-mərkəzi durması
Bir tərəfdə qabırğaların çıxıntılı olması
Nəfəs alma çətinliyi (ağır hallarda)

Müasir diaqnostika üsulları: MRT, rentgen, klinik müayinələr

Skoliozun düzgün diaqnozu üçün ilk növbədə fiziki baxış, skolioz açısının (Cobb bucağı) təyini və görüntüləmə metodları böyük əhəmiyyət daşıyır.
Əsas diaqnostik metodlar:

Rentgen – onurğanın əyilmə dərəcəsini və formasını təyin etmək üçün
MRT (maqnit-rezonans tomoqrafiyası) – onurğa beynində və sinir strukturlarında patoloji dəyişiklikləri araşdırmaq üçün
Klinik müayinələr və testlər – əzələ gücü, reflekslər və bədən balansının qiymətləndirilməsi

Cərrahi və qeyri-cərrahi müalicə metodları

Erkən başlanğıclı skoliozun müalicəsində uşağın yaşına, əyilmə bucağına və deformasiya dinamikasına uyğun fərdi yanaşma tətbiq olunur.
Məruzədə aşağıdakı müalicə variantlarına yer verildi:

Qeyri-cərrahi metodlar:

Fizioterapiya və terapevtik idman hərəkətləri
Korse və breyslə müalicə
Aktiv monitorinq və mütəmadi yoxlamalar

Cərrahi metodlar:

Onurğa sabitləşdirilməsi (instrumentasiya)
Artrodez (onurğa fəqərələrinin bərkitmə əməliyyatı)
Müasir minimal invaziv yanaşmalar

Skoliozla yaşayan uşaqlarda psixososial dəstəyin rolu

Skolioz yalnız fiziki deyil, həm də psixoloji və sosial təsirlərə səbəb ola bilər. Xüsusilə yeniyetməlik dövründə uşaqlarda özünəinamın azalması, sosial təcrid, depressiya və narahatlıq halları müşahidə oluna bilər.
Buna görə də:

Psixoloji dəstək xidmətləri
Sosial uyğunlaşma proqramları
Ailə ilə psixoloji maarifləndirmə işləri mühüm əhəmiyyət kəsb edir

İnterdisiplinar komanda ilə yanaşmanın üstünlükləri

Skoliozun effektiv müalicəsində yalnız neyrocərrahın deyil, ortoped, pediatr, fizioterapevt, psixoloq və sosial işçi kimi mütəxəssislərin birgə fəaliyyəti böyük rol oynayır. Bu yanaşma:

Xəstənin hərtərəfli qiymətləndirilməsini təmin edir
Bütün potensial riskləri və ehtiyacları nəzərə alır
Pasiyentə uyğunlaşdırılmış fərdi və kompleks müalicə planının hazırlanmasına imkan yaradır

Təşəkkür və əməkdaşlıq

Tədbirə dəvət və təşkilatçılığa görə Azərbaycan Neyrocərrahiyə Assosiasiyasının sədri, tibb üzrə fəlsəfə doktoru Rövşən Xəlilzadəyə və konqres başqanı Uzm. Dr. Tural Rəhimliyə təşəkkürümüzü bildiririk. Bu cür elmi platformalar həm peşəkar biliklərin artırılması, həm də pasiyentlərin daha effektiv müalicəsi üçün böyük önəm daşıyır.

Skolioz müayinəsi və fərdi müalicə planlaması

Aşağıdakı xidmətlərimiz təqdim olunur:

Uşaqlarda və böyüklərdə skoliozun diaqnostikası
Onurğa strukturunun MRT və rentgen müayinəsi
Cərrahiyyə öncəsi və sonrası qiymətləndirmə
Skolioz üçün fərdi fizioterapiya və reabilitasiya planı
Onurğa əməliyyatları və izləmə xidmətləri

Əgər övladınızda və ya özünüzdə skolioz əlamətləri müşahidə edirsinizsə, vaxtında müayinə üçün bizimlə əlaqə saxlayın.

Sizin sağlamlığınız mənim naliyyətimdir!

Neyrocərrah Bəhruz Eyvazov