Tam Endoskopik Disk Cərrahiyyəsi

Bel yırtığı və onurğa kanalının darlığı (bel onurğasının stenozu) cəmiyyətdə tez-tez rast gəlinən və insanın həyat keyfiyyətinin ciddi şəkildə pozulmasına səbəb olan xəstəliklərdəndir. Nevroloji müayinə tapıntılarını dəstəkləyən radioloji görüntüləmə hər iki xəstəliyin diaqnozunda böyük əhəmiyyət kəsb edir. Diaqnoz düz rentgenoqrafiya, kompüter tomoqrafiyası (KT) və MRT ilə qoyulur. Bundan əlavə, zəruri hallarda diaqnoz elektromiyoqrafiya (EMG) ilə dəstəklənir.

Bel disk yırtığı və onurğa kanalının stenozu necə müalicə olunur?

Xəstələrin 95%-i dərman, istirahət, fiziki müalicə və epidural inyeksiya kimi konservativ müalicə üsullarından faydalanır. Bu müalicələr uğursuz olarsa, mikrodiskektomiya, dekompressiya və füzyon üçün alətlər uzun illər istifadə edilən cərrahi üsullar sırasındadır. Bununla belə, bu cərrahi üsullarla bağlı müxtəlif risklər və ağırlaşmalar səbəbindən minimal invaziv üsullar mühüm alternativ kimi getdikcə daha çox istifadə olunur. Ən vacib tətbiq forması endoskopik cərrahiyyə olan minimal invaziv cərrahi üsullar;

- Əməliyyatdan sonra daha az ağrı,

- Erkən sağalma,

- Daha az yapışma və çapıq toxumasının əmələ gəlməsi,

- Kosmetika baxımından daha yaxşı görünüşə sahib olmaq kimi səbəblərə görə üstünlük təmin edir.

Daha rahat və uğurlu disk yırtığı əməliyyatı mümkündür

Lomber disk yırtığı cərrahiyyəsində endoskopik yanaşmalar 1980-ci illərdən bəri inkişaf etdirilmiş və son illərdə onurğa kanalı stenozunun müalicəsində tətbiq edilmişdir. Bu, tam endoskopik disk cərrahiyyəsini ənənəvi üsullara alternativ olaraq ən vacib minimal invaziv cərrahi müalicə variantına çevirir. Bu əməliyyatda təqribən 5-10 mm dərinin kəsilməsi kifayətdir. Kiçik dəri kəsikləri aşağı infeksiya riski və yaraların sağalma problemi olmaması kimi üstünlükləri ilə estetik rahatlıq təmin edir. Hədəfə göndərilən 7,9 mm diametrli işləyən kanül, cərrahi əməliyyatın minimal toxuma zədələnməsi ilə tamamlanmasına imkan verir. Beləliklə, əməliyyatdan sonra demək olar ki, tam ağrısız bir bərpa var.

Endoskopik disk cərrahiyyəsi ənənəvi cərrahi müalicəyə qərar verilən bütün disk yırtıqlı xəstələrdə də edilə bilər. Tam endoskopik disk cərrahiyyəsində yırtığın xüsusiyyətlərinə görə iki fərqli üsul istifadə olunur.

- Transforaminal üsul: Bu texnika klassik cərrahi üsullardan fərqli olaraq belin orta nöqtəsindən 15-20 sm daxil edilərək həyata keçirilir. Əməliyyat zamanı cərrahi alətlərin vəziyyəti daim C-qol skopi cihazının rentgen görüntüləri ilə yoxlanılır. Onurğada "foramen" deyilən sinir köklərinin gəldiyi bölgəyə girərək diskə daxil olur. Beləliklə, sümüklərin, əzələlərin və bağların heç birində cərrahi diseksiyon aparılmamaqla onurğanın sabitləşməsi qorunur. Cərrahi əməliyyat sinir kökünə basan yırtıq diskin çıxarılması ilə tamamlanır. Xəstə və həkim baxımından bütün bu üstünlüklərə baxmayaraq, transforaminal endoskopik üsul onurğa və çanaq sümüklərinin anatomik xüsusiyyətləri, disk yırtığının yuxarı və aşağı uzanması halında yırtığına çata bilməmək kimi mənfi cəhətləri ola bilər. Bu məhdudiyyətlərin həlli kimi interlaminar endoskopik üsul seçilir.

- Interlaminar üsul: Bu üsulda əməliyyat masasında üzüaşağı yatan xəstənin beli əyilərək fəqərələr arasındakı boşluq artırılır. Orta xəttdə 5-10 mm dərinin kəsilməsi ilə daxil edilir və işləyən kanül hədəfə göndərilir. Birincisi, "flavum" adlanan bağ var. Xüsusi hazırlanmış qayçı istifadə edərək, flavum onun bir az altındakı sinirlərə zərər vermədən kəsilir. Bu boşluqdan keçməklə yırtığa çatılır. Yüksək rezolyusiyaya malik, 25 dərəcə bucaq kamerası və işıqlandırmanın istifadəsi ilə disk və sinir kökləri ətraflı şəkildə müəyyən edilir. Sonra sinir kökü xaric edilir və yırtıq çıxarılır.

Tam endoskopik disk əməliyyatı necə aparılır?

Əməliyyat zamanı müəyyən təzyiqdə fizioloji şoran məhlulun daim yuyulması ilə endoskopun ucunun qanla çirklənməsinin qarşısı alınır və optimal görmə təmin edilir. Cərrahi sahənin yuyulması qanaxmaya nəzarət üçün istifadə edilən yüksək güclü radiotezlik (RF) zondunun işləməsi üçün də vacibdir. Bu yolla cərrahi əməliyyat demək olar ki, qanaxma olmadan tamamlanır. Klassik cərrahi üsullarda istifadə edilən demək olar ki, bütün alətlər endoskopun quruluşuna uyğun olaraq hazırlanmışdır.

Tam endoskopik onurğa kanalı stenozu əməliyyatı ilə onurğanın stabilliyi qorunur.

Onurğa kanalı stenozunun klassik cərrahi müalicəsi; Darlığı olan seqmentdə qalınlaşmış sümük, bağ və oynaq strukturlarının çıxarılması və onurğa beyni və sinir köklərinə olan təzyiqin aradan qaldırılması ilə tətbiq edilir. Bununla belə, onurğanın arxa elementlərinin bu qədər geniş alınması onurğanın sürüşməsinə səbəb olduğundan, onurğa sütununa vintlər daxil etməklə sabitləşmə əldə edilməlidir. Klassik üsulda cərrahi kəsik böyükdür; Bu, artan toxuma travması, uzun əməliyyat müddəti, infeksiya riski və uzun müddət bərpa müddəti deməkdir.

Endoskopik stenoz əməliyyatı ilə onurğa sütununun stabilləşməsi pozulmadan sinirlərə olan təzyiq aradan qaldırıla bilər. Beləliklə, xəstə bədəninə daimi implantasiya olmadan tez və ağrısız şəkildə sağala bilər.

Endoskop üçün xüsusi olaraq hazırlanmış yüksək sürətli drill ilə yalnız onurğanın sinirləri sıxan hissələri çıxarılır, onurğanın gücünə zərər vermədən təzyiq aradan qaldırılır. Böyük dəri kəsikləri yerinə maksimum 1 sm kəsiklə əməliyyat olunan xəstələr bir gün sonra evə buraxıldı; Cərrahi əməliyyata görə ağrısız, getmə məsafəsi artırılaraq normal həyatlarına qayıda bilirlər.

Tam endoskopik disk və stenoz əməliyyatının üstünlükləri nələrdir?

Xəstə və həkim üçün tam endoskopik onurğa əməliyyatının üstünlükləri kiçik kəsik, daha az toxuma travması və qan itkisi, əməliyyatdan sonra daha az çapıq toxuması əmələ gəlməsi, ağrıkəsicilərə daha az ehtiyac olması, sağalma müddətinin qısalması və qeyri-stabilliyə səbəb olmaması kimi ümumiləşdirilə bilər. Kanal stenozu müalicəsi aparılan xəstələrin eyni gün və ya ertəsi gün evə buraxılması da həyat keyfiyyəti üçün əhəmiyyətlidir.

Sizin sağlamlığınız mənim naliyyətimdir!

Neyrocərrah Bəhruz Eyvazov