Beyin İltihabının Diaqnozu və Müalicə Prosesləri

Ensefalit olaraq da bilinən beyin iltihabının bir neçə səbəbi var, lakin ən çox yayılmışı viral infeksiyadır. Ensefalit adətən qızdırma və baş ağrısı kimi yüngül və ya qripə bənzər əlamət və simptomlara səbəb olur. Bəzən qripə bənzər simptomlar daha şiddətli olur. Ensefalit həmçinin çaşqın düşüncə, qıcolma və hərəkət, görmə və eşitmə kimi hisslərlə bağlı problemlərə səbəb ola bilər. Bəzi hallarda ensefalit həyat üçün təhlükə yarada bilər. Zamanında diaqnoz və müalicə vacibdir, çünki ensefalitin hər bir insana necə təsir edəcəyini proqnozlaşdırmaq çətindir.

Diaqnoz

• Hərtərəfli fiziki müayinə və tibbi tarix

• Beynin görüntülənməsi: MRT və ya CT görüntüləri beynin şişkinliyini və ya şiş kimi simptomlarınıza səbəb ola biləcək başqa vəziyyəti aşkar edə bilər.

• Onurğa ponksiyonu (bel ponksiyonu): Belinizə daxil edilən iynə, beyni və onurğa beynini əhatə edən qoruyucu maye olan az miqdarda serebrospinal mayeni (CSF) çıxarır. Bu mayenin dəyişməsi beyində infeksiya və iltihabı göstərə bilər. Bəzən CSF nümunələri virus və ya digər yoluxucu agentləri müəyyən etmək üçün sınaqdan keçirilə bilər.

• Digər laboratoriya testləri: Kulturalar boğazın arxasından götürülə bilər; qan, sidik və ya ifrazat nümunələri viruslar və ya digər yoluxucu agentlər üçün yoxlanıla bilər.

• Elektroensefaloqramma (EEG): Baş dərinizə taxılan elektrodlar beynin elektrik fəaliyyətini qeyd edir. Bəzi anormal nümunələr ensefalit diaqnozunu göstərə bilər.

• Beyin biopsiyası: Nadir hallarda beyin toxumasının kiçik bir nümunəsi test üçün çıxarıla bilər. Beyin biopsiyası adətən yalnız simptomlar pisləşdikdə və müalicələrin heç bir təsiri olmadıqda aparılır.

Müalicə

Yüngül ensefalitin müalicəsi adətən aşağıdakılardan ibarətdir:

• İstirahət müalicəsi

• Bol maye

• Baş ağrılarını və qızdırmaları aradan qaldırmaq üçün dərmanlar

• Antiviral dərmanlar: Bəzi virusların yaratdığı ensefalit adətən antiviral müalicə tələb edir.

Dəstəkləyici qayğı

Ağır ensefalit ilə xəstəxanaya yerləşdirilən insanlar üçün aşağıdakılar edilə bilər:

• Tənəffüs yardımı, tənəffüsün və ürəyin işinin diqqətlə izlənilməsi

• Düzgün nəmləndirmə və əsas mineral səviyyələrini təmin etmək üçün venadaxili mayelər

• Kəllə içərisində şişkinliyi və təzyiqi azaltmaq üçün kortikosteroidlər kimi antiinflamatuar dərmanlar

• Nöbetləri dayandırmaq və ya qarşısını almaq üçün fenitoin kimi antikonvulsant dərmanlar

Sonrakı müalicə

Bəzi hallarda aşağıdakı kimi əlavə müalicə tələb oluna bilər.

• Gücü, elastikliyi, balansı, motor koordinasiyasını və hərəkətliliyi yaxşılaşdırmaq üçün fiziki terapiya

• Gündəlik bacarıqları təkmilləşdirmək və gündəlik fəaliyyətlərə kömək edən adaptiv məhsullardan istifadə etmək üçün peşə terapiyası

• Nitq yaratmaq üçün əzələ nəzarəti və koordinasiyasını bərpa etmək üçün nitq terapiyası

• Əhval pozğunluqlarını yaxşılaşdırmaq və ya şəxsiyyət dəyişikliklərini həll etmək üçün mübarizə strategiyaları və yeni davranış bacarıqlarını öyrənmək üçün psixoterapiya

Sizin sağlamlığınız mənim naliyyətimdir!

Neyrocərrah Bəhruz Eyvazov