Bel yırtığının əlamətləri, müalicəsi və profilaktikası

Bel yırtığı bel sütunu ətrafındakı disklərin hər hansı bir zədələnməsi nəticəsində yaranan bir vəziyyətdir. Bu, çox zaman ciddi ağrılara və həyat keyfiyyətinin azalmasına səbəb ola bilər. Bel yırtığı həmçinin "disk yırtığı" və ya "herniya" kimi də tanınır və bu vəziyyətin müalicəsi müxtəlif yanaşmalarla mümkündür.

Bel yırtığının əlamətləri

Bel yırtığı bir neçə fərqli əlamətlə özünü göstərə bilər:

Ağrı və Diskomfort: Belin alt hissəsində və ya belin yaxınlığında kəskin ağrılar.
Ayaqlara Yayılan Ağrı: Diski sıxan və ya yırtan zədələnmiş hissə sinirləri sıxarsa, ağrı ayaqlara yayılır.
Hərəkət Çətinlikləri: Belin hərəkətini məhdudlaşdıran ağrılar.
Sinir Təzyiqi: Sinir sıxılmalarına bağlı olaraq, yüngül və ya ciddi halsızlıq, uyuşma və zəiflik hissi yaranar.
Reflekslərin Azalması: Bəzi hallarda, bel yırtığı reflekslərin zəifləməsinə səbəb ola bilər.

Bel yırtığının səbəbləri

Bel yırtığının başlıca səbəbləri arasında aşağıdakılar yer alır:

Yaş: Yaşlandıqca diskdəki nəmlilik azalır, bu da onların qırılmasına və zədələnməsinə səbəb olur.
Fiziki Aktivlik: Ağırsız yük qaldırmaq və bədən quruluşunu düzgün qorumamaq yırtıqların yaranmasına səbəb ola bilər.
Genetik Faktorlar: Ailədə bel yırtığı ilə əlaqədar bir tarixi olan şəxslərdə bu vəziyyətin yaranma riski artır.
Obezlik: Aşırı çəki, belə yük altında olan bel sütununu daha çox zorlayır.
Yaralanmalar: Qəzalar və ya travmalar nəticəsində bel diskləri zədələnə bilər.

Bel yırtığının müalicəsi

Bel yırtığının müalicəsi, yırtığın şiddətinə və xəstənin vəziyyətinə əsaslanaraq fərqli yanaşmalarla aparılır. Müalicə aşağıdakılardan ibarət ola bilər:

İlaçla Müalicə:

Ağrı Kəsicilər: İltihab və ağrıları azaltmaq üçün istifadə edilə bilər.
Fiziki Terapiya: Belin hərəkətini bərpa etmək və əzələləri gücləndirmək üçün fiziki terapiya təyin edilə bilər.

Cərrahiyyə Yöntemləri:

Disk Yırtığının Cərrahi Müalicəsi: Şiddətli ağrılar və konservativ müalicəyə cavab verməyən hallarda əməliyyat tələb oluna bilər.
Laminektomiya: Sinirləri sıxan disk və ya sümüyün bir hissəsinin çıxarılması əməliyyatıdır.

Alternativ Yöntemlər:

Akupunktur: Bəzi insanlar, bel yırtığına bağlı ağrıları azaltmaq üçün akupunktur terapiyasından faydalana bilər.
Masaj Terapiyası: Bel əzələlərini rahatlatmağa kömək edə bilər.

Profilaktika

Bel yırtığının qarşısını almaq üçün bir neçə profilaktik tədbir mövcuddur:

Düzgün duruş: Bədəni düzgün saxlamaq və belin uzun müddət eyni mövqedə qalmasının qarşısını almaq vacibdir.
Fiziki aktivlik: Yüngül və orta səviyyədə fiziki məşqlər, belin əzələlərini gücləndirir və diskləri qoruyur.
Ağırsız yük qaldırmaq: Yük qaldırarkən düzgün texnika istifadə etmək, yəni dizləri bükmək və beldən deyil, ayaqlardan güc alaraq qaldırmaq lazımdır.
Sağlam çəki: Obezlikdən qaçınmaq və bədən çəkisini idarə etmək belin üzərinə olan yükü azaldır.

Atquyruğu Sindromu nədir?

Atquyruğu sindromu onurğa beyninin alt hissəsində yerləşən sinirlərin sıxılması nəticəsində yaranan təhlükəli nevroloji haldır. Əlamətlər başladıqda ilk 24-48 saat ərzində tibbi müdaxilə olmazsa, daimi iflic, sidik-nəcis saxlaya bilməmək və cinsi funksiyaların itməsi baş verə bilər.

Əsas əlamətlər:

Sidik və nəcis saxlaya bilməmək
Ayaqlarda uyuşma və zəiflik
Cinsiyyət və anus ətrafında hiss azalması
Ayaq reflekslərinin itməsi

Səbəblər:

Böyük bel yırtığı
Onurğa travmaları
Şişlər, infeksiyalar, qanaxmalar
Cərrahi fəsadlar

Nə etməli?

Bu vəziyyət təcili neyrocərrahi əməliyyat tələb edir. Gecikmə funksiyaların bərpasını mümkünsüz edə bilər.

Müalicə:

Cərrahiyyə ilə sinir sıxılmasının aradan qaldırılması
İnfeksiyalara qarşı antibiotiklər
Reabilitasiya və fiziki terapiya

Bel nahiyəsində şiddətli ağrı, ayaqlarda zəiflik və sidik problemləri varsa, gözləmədən həkimə müraciət edin. Erkən diaqnoz həyat keyfiyyətinizi xilas edə bilər! Bel yırtığı həyat keyfiyyətini əhəmiyyətli dərəcədə azalda biləcək bir vəziyyətdir. Lakin düzgün müalicə və profilaktika tədbirləri ilə bu vəziyyətin qarşısını almaq və ya idarə etmək mümkündür. Hər hansı bir ağrı və ya şübhə vəziyyətində dərhal həkimə müraciət edərək düzgün müalicə və məsləhət almaq lazımdır.

Sizin sağlamlığınız mənim naliyyətimdir!

Neyrocərrah Bəhruz Eyvazov