Paraplegiya: Səbəblər, Simptomlar və Müalicə Yolları

Paraplegiya: Səbəblər, Simptomlar və Müalicə Yolları

 

 

Paraplegiya, adətən onurğa beyni zədələnməsi nəticəsində meydana gələn, bədənın aşağı hissəsinin (adətən ayaqlar və bəzən də pelvik orqanlar) hərəkət və hissiyatını itirməsinə səbəb olan ciddi bir sağlamlıq problemidir. Bu məqalədə paraplegiyanın səbəbləri, simptomları və müalicə yolları haqqında ətraflı məlumat verəcəyik.

 

Paraplegiyanın Səbəbləri

Paraplegiyaya səbəb olan amillər müxtəlif ola bilər və onurğa beyninə zərər verən hər hansı bir hadisə nəticəsində yarana bilər:

  1. Travmalar:

    • Avtomobil qəzaları, düşmələr və idman yaralanmaları kimi ciddi travmalar onurğa beyninə zərər verə bilər.
    • Atış və ya kəsik yaralanmaları da paraplegiya ilə nəticələnə bilər.

  2. Xəstəliklər və İnfeksiyalar:

    • Multiple skleroz (MS) və transvers myelit kimi iltihabi xəstəliklər.
    • Poliomyelit (polio) kimi virus infeksiyaları.

  3. Şişlər:

    • Onurğa beynində və ya ətrafında yaranan şişlər, bədxassəli və ya xoşxassəli ola bilər.

  4. Deqenerativ Xəstəliklər:

    • Onurğa beyninin strukturunda zamanla meydana gələn degenerativ dəyişikliklər, məsələn, osteoartrit və disk yırtığı.
 
Paraplegiyanın Simptomları

Paraplegiyanın simptomları zədələnmənin şiddətinə və yerinə görə fərqli ola bilər, lakin ümumi simptomlar aşağıdakılardır:

  1. Hərəkət Qabiliyyətinin İtirilməsi:

    • Ayaqların hərəkət etdirilə bilməməsi.
    • Bəzən belin altındakı əzələlərin də zəifləməsi.

  2. Hissiyatın İtirilməsi:

    • Ayaqların və bəzən də pelvik bölgənin hissiyatının itirilməsi.
    • İstilik, soyuq və ağrı hissinin azalması və ya tamamilə itməsi.

  3. Bədən Funksiyalarında Problemlər:

    • Sidik və nəcis kontrolunun itirilməsi (inkontinensiya).
    • Cinsi funksiyalarda problemlər.

  4. Reflekslərin Dəyişməsi:

    • Hiperrefleksiya (artmış reflekslər).
    • Spastisitya (əzələ sərtliyi).

 

Paraplegiyanın Müalicəsi

Paraplegiyanın müalicəsi, zədələnmənin səbəbinə və şiddətinə bağlı olaraq fərqli ola bilər. Müalicənin əsas məqsədi xəstənin həyat keyfiyyətini artırmaq və mümkün olduğu qədər funksionallığı bərpa etməkdir:

  1. Təcili Tibbi Müdaxilə:

    • Travma sonrası mümkün olan ən qısa müddətdə tibbi yardım alınması, zədələnmənin yayılmasını önləmək üçün vacibdir.

  2. Reabilitasiya:

    • Fizioterapiya: Əzələ gücünün və hərəkət qabiliyyətinin bərpası üçün müxtəlif məşqlər.
    • İş terapiyası: Gündəlik fəaliyyətlərin yerinə yetirilməsində xəstəyə kömək edəcək bacarıqların öyrədilməsi.

  3. Dərmanlar:

    • Ağrı, spastisitya və digər simptomları idarə etmək üçün dərmanlar.

  4. Cərrahiyyə:

    • Onurğa beyninə təzyiq edən şişlərin və ya struktur problemlərinin aradan qaldırılması üçün cərrahi müdaxilələr.

  5. Psixoloji Dəstək:

    • Paraplegiya ilə yaşamaq psixoloji baxımdan çətin ola bilər, buna görə də psixoloji məsləhət və dəstək vacibdir.

 

Paraplegiya ciddi və həyat dəyişdirən bir vəziyyətdir. Bununla belə, müasir tibbin və reabilitasiya metodlarının yardımı ilə paraplegiya ilə yaşayan şəxslər həyat keyfiyyətlərini əhəmiyyətli dərəcədə yaxşılaşdıra bilərlər. Erken diaqnoz və müalicə, həmçinin davamlı reabilitasiya paraplegiyanın təsirlərini minimuma endirmək üçün vacibdir. Xəstələr və onların ailələri üçün dəstək və təhsil, bu vəziyyətlə başa çıxmaqda əsas rol oynayır.

 

Sizin sağlamlığınız mənim naliyyətimdir!

Neyrocərrah Bəhruz Eyvazov

back to top button