Anevrizma nədir?
Anevrizma qan damarlarının divarlarının zəifləməsi nəticəsində balon kimi genişlənməsi kimi təyin olunur. Anevrizmada damar divarı zəifləyir, nazikləşir və qopma riski var. Bədənin hər hansı bir yerində bir damarda baş verə bilən, lakin ən çox qarın aortasında (ürəkdən çıxan və bütün bədəni qidalandıran əsas damar) meydana gələn anevrizma aortanın gələn bölgəsində də baş verə bilər. ürəkdən və döş qəfəsindəki aortada. Anevrizmanın əmələ gəlməsinin ən böyük səbəbi aterosklerozdur (ateroskleroz).
Cəmiyyətdə hər 10 nəfərdən birində müşahidə olunan bu təhlükəli vəziyyətlə bağlı risklərin fərqində olmaq və tədbir görmək həyati əhəmiyyət kəsb edir. Səbəbi dəqiq bilinməyən anevrizma damar divarının zəifləməsi nəticəsində baş verir. Damar quruluşuna görə bədənin hər yerində baş verə bilər. Bununla belə, aorta və beyin anevrizmaları həm tezliyi, həm də yaratdığı təhlükə baxımından həyatı təhlükə altına ala bilər.
Anevrizma arteriyanın divarında zəif bir nöqtənin şişməsi və balonları deməkdir. Beləliklə, bir balon damarının divarı son dərəcə incə olur. Öskürmə, gərginlik və ya asqırma kimi damardaxili təzyiqin artdığı sadə bir vəziyyət belə, iflic kimi həyati təhlükəsi olan problemlərlə və ya qabarcıqların qanaması nəticəsində həyat itkisi ilə nəticələnə bilən çox ciddi dramatik vəziyyətlərlə nəticələnə bilər. Anevrizma infarktdan həmən, ya da bir neçə ay sonra əmələ gələ bilər.
Xəstəliyin risk faktorları hansılardır?
Siqaret , Diabet , Genetik meyl, Yüksək xolesterin səviyyəsi, Yüksək qan təzyiqi və Stress xəstəlik üçün ən riskli faktorlardır.
Xəstəliyin əlamətləri və əlamətləri hansılardır?
Qarın nahiyəsində puls kimi hiss edilən bel ağrısı, qarın ağrısı və şişlik ola bilər. Bəzi xəstələrdə bu balonlu vena partlayıb qarın boşluğuna çata bilər; Bu zaman digər əlamətlərlə birlikdə huşunu itirmə, huşunu itirmə və hətta ölüm baş verə bilər.
Endovaskulyar stent nədir?
Stentlər metal məftillərlə möhkəmləndirilmiş və borulara çevrilmiş davamlı toxunmuş parçalardan ibarətdir. Qasıq nahiyəsinə yerləşdirilmiş kateterlər vasitəsilə xəstənin balonlu venasına yerləşdirilir. Qan artıq bu boru quruluşundan keçir və balonlu hissə sıradan çıxır.
Bu müalicə üsulundan kimlər faydalana bilər?
Qarın boşluğunda və ya intratorasik arteriyada balonlaşma aşkar edilərsə və bu balonun ölçüsü 5 sm-dən yuxarı olarsa, xəstələr endovaskulyar stentlərlə müalicə edilə bilər.
Qarın nahiyəsində pulsasiya hissi verən bel ağrısı, qarında ağrı və şişkinlik olan xəstələrdə ağırlaşmalar (parçalanma, ölüm) yaranmazdan əvvəl anevrizma müayinəsi aparılmalı və lazımi diaqnostik üsullarla diaqnoz qoyulmalıdır. Yuxarıda sadalanan risk faktorları olan 65 yaşdan yuxarı kişi xəstələrdə, xüsusilə siqaret çəkənlərdə anevrizma olub-olmaması yoxlanılmalı və lazımi müalicə aparılmalıdır. Bir çox insan bu xəstəlikdən xəbərsiz yaşayır. Təəssüf ki, bir çox xəstəyə yalnız bu balonlu damar yırtıldıqdan sonra diaqnoz qoyula bilər.
Bu gün ən çox istifadə edilən standart müalicə üsulu cərrahiyyədir. Xəstənin uzun müddət xəstəxanada qalmasını tələb edən bu müalicə üsulu ilə xəstələr açıq əməliyyat və ümumi anesteziya riskini də öz üzərlərinə götürürlər. Hazırda dünyanın bir çox mərkəzlərində həkim tərəfindən tətbiq olunan endovaskulyar müalicə üsulları ilə xəstələr 1-2 gün kimi xəstəxanada qalır və müalicə alırlar.
Sizin sağlamlığınız mənim naliyyətimdir!
Neyrocərrah Bəhruz Eyvazov
